Balın şekerlenmesi, olumsuz olarak görülen ve insanlarda sahte bal şüphesi uyandıran bir durum.
ŞEKERLENMİŞ BAL NEDİR?
Belirli bir soğuklukta kalmış, hava almış veya sabit durmuş bir balın zamanla donması, kristal, şeker, tuz veya krem formuna gelmesine, halk arasında şekerlenmiş bal denir.
Bilinenin aksine, olgunlaşmamış balda ve şeker şurubu ile beslenmiş arıların ballarında sakkaroz miktarı yüksek olacağı için kristalleşme (donma-şekerlenme) geç olacaktır.
Bu ifadelerden de anlaşılacağı gibi, kristalleşen bal = şekerli bal yargısı tamamen yanlıştır. Aksine şeker şurubu verilerek elde edilen ballar daha geç kristalize olur.
BAL NEDEN ŞEKERLENİR?
Balın donması, muhtevasındaki doğal şekerlerin zamanla katı hale gelmesiyledir. Arının ve tabiatın bize sunduğu saf baldan bahsediyoruz.
Bilimsel olarak kristalizasyon; balda bulunan glikoz şekerinin zamanla doyma noktasına ulaşarak dibe çökmesi olayıdır. Çiçek balları zamanla mutlaka kristalize olur. Kristalleşmenin hızı baldaki doğal şekerler olan glukoz ve fruktoz oranına bir de su miktarına bağlıdır.
BAL ŞEKERLENMESİN DİYE NE YAPMALI?
Arılar, kışın havalar soğukken kovanlarını ısıtmaya çalışırlar ve sıcaklığı artırırlar, yazın ise kanatları yardımıyla pervane olur ve hava üfleyerek serinletirler. Arı kovanlarının iç sıcaklığını arılar yaklaşık 34-35 santigrat derecede sabit tutarlar.
Petek gözlerinin içinde bal mumu ve propolisle izole edilmiştir. Balın donması en aza indirilmiştir. Ancak bazı istisna balların, daha kovandayken bile donduğu görülebilmektedir.
Komik gelebilir belki ama isterseniz siz de arılar gibi, kapalı bir ortamda balınızı minik minik küplere doldurabilir, bal ortamını da kışın hafif ısıtarak, yazın ise vantilatör yardımıyla serinletmek suretiyle 30-35 derece sıcaklığa sabitleyerek, balınızı arı gibi saklayarak, donmasını geciktirebilirsiniz. :)
Sözün özü, buzdolabına koymayın. Oda ısısında bir rafta saklayabilirsiniz.
ŞEKERLENEN BAL YENİR Mİ?
Kristalize olan balların kimyasal özelliklerinde herhangi bir değişim gerçekleşmez. Hatta birçok ülkede donuk bal sevilerek tüketilir. Özellikle ABD ve Avrupa ülkelerinde kontrollü şekilde kristalleştirilerek elde edilen krem bal formu en çok tüketilme biçimlerinden biridir.
Donmuş bal yenir. Lezzeti ve faydasından bir şey kaybetmemiştir. Akışkan olmadığı için tereyağı gibi sürülebilir, süte, çaya veya kahveye katabilirsiniz. Sek olarak kaşıkla yiyebilirsiniz.
ŞEKERLENEN BAL NASIL ÇÖZÜLÜR?
Donmuş bal kavanozunu (benmari usulü) sıcak su ve buhara maruz bırakarak bekletirseniz balınız çözülecektir. Saatlerce veya 1-2 gün beklemesi gerekebilir. 40-45 C derecede olması önemlidir. Belirtilen ısı derecelerinin üstüne çıkılması durumunda balın yapısının bozulmasıyla, HMF değerleri yükselecek ve balınız zararlı hale gelecektir.
Balı benmari usulü çözerken, besin değeri ve zengin özelliklerini korumak için, doğrudan ateşle ettirmemek gerekir.
GERÇEK BAL ŞEKERLENİR Mİ?
Kuş uçar, balık yüzer, bal donar… Evet, gerçek bal kristalize olur, donar, şekerlenir, cıncık cıncık olur.
Salgı balları (çam, sedir, meşe vb.) ise teknik olarak donmaz. Ancak, arılar çevreden getirdikleri çiçek kaynaklı nektar-poleni bu bala katabilirler, bu şekilde bu ballar da donabilirler. Kestane balı da genelde donmaz. Balın kimyasıyla ilgili bir durumdur.
✔️ KAYNAK GÖSTERİP LİNK VEREREK ALINTI YAPILABİLİR. İÇERİKLERİMİZ KAYNAK GÖSTERİLMEDEN KULLANILAMAZ ❗ İstifade ettiğimiz kaynaklar:
T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Arıcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
Mustafa Kemal Üniversitesi Arıcılık Eğitimi Notlarımız (Mustafa Kemal Deveci)
Comments